OstrowieccyPatrioci.pl

5.05.1945 roku polscy żołnierze z Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych wyzwolili 1000 więźniarek z niemieckiego obozu koncentracyjnego w Holiszowie w Czechach.

73 rocznica wyzwolenia obozu w Holiszowie była celem naszych dwóch koleżanek w dniach 4-5 maja.

W swojej relacji przekazują:

Nawet długa męcząca podróż nie zniechęciła nas do zwiedzenia okolicy byłego obozu koncentracyjnego w Holiszowie.

4 maja kombatanci, członkowie i sympatycy Związku Żołnierzy NSZ zwiedzali Holiszów, odwiedzili teren będący kiedyś obozem. Śladu po obozie niemalże nie ma. Pozostały jedynie dwa budynki, do których dobudowano domy socjalne. Na murze przy zabudowaniach widnieje mała tabliczka, a obok stoi pomnik, który nie informuje o dokonaniach Brygady. Dopiero tablica zawieszona przez ZŻ NSZ w pełni upamiętniła dokonanie Brygady Świętokrzyskiej. Cieszy fakt, że działo się to za aprobatą burmistrza Holiszowa. 

Wielkim wzruszeniem dla nas była wizyta w niefunkcjonującym kościele Św. Barbary we Vsekarach, który zniszczony przez Armię Czerwoną nie został nigdy ponownie powołany do życia. W 1945 r. odbywały się w nim msze z udziałem żołnierzy Brygady Świętokrzyskiej.

Dla jednej z nas kościół ten również stał się bardzo wyjątkowym miejscem,  a w obliczu ostatnich nagonek na nasze Stowarzyszenie, wyjazd śladami Brygady był uhonorowaniem dotychczasowej pracy społecznej w odkrywaniu historii.

W trakcie podróży nie brakowało innych wzruszających momentów. Z podziwem patrzyliśmy na wspinających się na mur kombatantów, którzy chcieli zobaczyć konie pasące się na pastwisku. Żołnierzem pozostaje się na zawsze, można by w takiej chwili powiedzieć. 

Bardzo miłym aspektem dnia była wizyta w parafii w Stankowie u ks. Wojciecha Pelowskiego, który dba o pamięć o Brygadzie w okolicach Holiszowa. Mieliśmy okazję na żywo posłuchać barda Tadeusza Sikory w jego piosence „Żołnierzom NSZ”.

„Żołnierzom N.S.Z.”

Ukoronowaniem naszego wyjazdu był jednak 5 maja, kiedy to odsłoniliśmy oficjalnie tablicę ku pamięci wydarzeń z dnia 5 maja 1945 r. 

Uroczystości rozpoczęły się Mszą św. w kościele pw. Piotra i Pawła w Holiszowie. Po mszy w pochodzie z pocztami sztandarowymi przeszliśmy pod bramę byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego, gdzie odśpiewano 2 hymny narodowe – polski i czeski, następnie wygłoszono okolicznościowe przemówienia. Głos zabrali Minister Jan Józef Kasprzyk – Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Karol Wołek Prezes Zarządu Głównego Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.

W nową tablicę wkomponowano małą tablicę, ufundowaną w 2006 roku przez Czechów.

Treść odsłoniętej nowej tablicy brzmi: „W tym miejscu dniu 5.05.1945 roku polscy żołnierze z Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych wyzwolili 1000 więźniarek z niemieckiego obozu koncentracyjnego w Holiszowie. Polacy uratowali 280 Żydówek przed spaleniem żywcem przez SS.”

Uroczystościom towarzyszyła obecność również władz Holiszowa, członków ambasady oraz Kompanii Honorowej Wojska Polskiego. 

Uroczystości zakończyły się Modlitwą Narodowych Sił Zbrojnych.

Po powrocie do Pilzna, gdzie mieliśmy okazję nocować rozdawaliśmy ulotki na ulicach miasta i musimy przyznać, ze spotykaliśmy się z serdecznym przyjęciem Czechów, a i Amerykanów, którzy w tym czasie brali udział w defiladzie w Pilznie. Miło było usłyszeć polski hymn w ustach witających nas przechodniów. 

Dziękujemy za miłą atmosferę wszystkim towarzyszom podróży do Czech. To była wspaniała żywa lekcja historii.

Czołem Wielkiej Polsce!

Na szlaku Brygady Świętokrzyskiej NSZ w rejonie Holiszowa [Czechy]